bencil: tdk; sıfat yalnız kendini düşünen, kendi çıkarlarını herkesinkinden
üstün tutan, hodbin, hodkâm, egoist:
"bencildir insanoğlu, bencil olduğu için de yalnız kendi dertlerini
düşünür, yalnız onlara inanır." - nurullah ataç
kişilerin kendine yakıştırması açısından sahipsiz sıfat, bencil. dışa dönük olarak kullanılır genellikle. orada birileri bencildir. çelişki karşıtı olan şeyin az rastlanır olmasıdır ve daha ziyade bu karşıtın içe döner, kendine yakışır olmasıdır. (sahipsiz derken sahiplenilmeyen, sahiplenilmek istenilmeyen; bencil)
hal bu ki ben- den geliyor kendisi oysa. insan ben-ini inkar içinde değilse, bir ben yıkımda değilse neden ben-e ilişkin olandan rahatsız ola ki. ben-ini yok etme faaliyeti içinde olmak çokça rastlanan bir durum değildir. kolayca da olmaz, bir anomaliliğe işaret eder, ya da bize öyle bir çağrışım yapar, en azından.
(ilk bakışta da görüldüğü üzere bir gariplik var. ne var ki bunda diyebilirsiniz, her zamanki alışkanlıkla; öyle ya bencil hep kendini düşünen anti toplumsal bir hal değil mi. iyi de ben olmadan ben için bir toplum ne kadar mümkün. illa bir ben var işte. )
devam edelim en iyi si mi; her koyun kendi bacağından asılır, gemisini kurtaran kaptan. toplumsal bilinç altının dışavurumu olarak not edelim, (şizofreni için ne çok neden var). üreme güdümüzün, motivasyonumuzun desem daha iyi anlaşılıyor galiba, nedenlerinden biri “yaşlılıkta bize bakar” değil mi? hadi bu çok bildik bunu geçelim. çocuğumuzun bir başarısını onun için mi isteriz, yoksa kendimiz için mi, bak bunu ben başardım demek için aslında, itiraf etmesek, edemesek de. çocuklara bunca yük-lenmemizin altında güçlü bir ben-cillik var, kabul etmesek de. ne kadar toplum içinde yaşasak da ben ben ben diye geçiririz günlerimizi.
varolmak için çok az, azgın efendi ama mutlaka ‘sömürmesi gereken’ toplumsal hayatta da beni üretmesi gerekir, ben-lere idealler, amaçlar, ufuklar, umutlar sunmak zorundadır, bunu yaparken de toplumsal kalmayı başarmak zorunda dır. o derin çatlaklara düşüp durmamızın nedeni de bu durumdur belki. günümüz kapitalist toplumu, aynı zamanda bir toplumsal yıkımdır. kapitalist toplumun var oluş biçimi, varoluşu budur, özünün kendini var etmesi.
sosyolojiye çok girmeden; ben en güçlü ve yaygın haliyle dünya sahnesine çıktıktan sonra artık bir adım öteye geçebilir mi? ben, ben oluşunun farkında olarak, bilerek, ben olanın dışındaki için ben olmayan ı isteyebilir mi? ister. hemen aklımız biz olana gitmesin. yalan o; bıkkınlık getiren ikilem ben-biz. o değil. devam etmeye çalışayım; ben, sen için ben olmayanı istemesi. kendi çocuğundan ben için arzulamaması. bazen sen-e dahil olabilmesi. bazen kayıtsız kalabilmesi. maydonuz olmaması.
ya-da, yaşam-ölüm ikileminde; üretilmiş olan benin bir gün olmayacağını bilmesi ama bunun için bir şey yapmaması, yani eylemlerine yok-olmamak arzusunun yön vermesini engellemesi mümkün olabilir mi? olur diye düşünüyorum, ben-cil olanı aklamak, biz-olanı yalanlamak, açılmış olan toplumsal yarığı kapatmak üzere adım atmak.
saf bir ben-cil var-oluş arıyor değilim. bu da değil, ben-in kendisini yeniden doğa-da ben olarak var-etmesi. ama ben bendeğilmiş gibi yaparak değil. (bir miktar ayıklama gerekebilir elbet, fazlacak giydirilmişiz, bunu saf-laşma olarak algılamamak lazım-yalanları bırakmak gibi- . bu kısmı da çok uzatmayayım en iyisi.
bir ben var-oldu artık, olmamış gibi yapmaktan vazgeçmeliyiz. ben olması iyi de bir şey, ille de ben ol-du diye ben, tek elemanlık kümesinin dışındaki elemanları aşağılamak zorunda değil-öyle algılamak zorunda da değiliz (burası eksik kalsın)-. ben ben olarak tekrar doğaya dönebilmelidr. ben varsa bunu başarabilir. bencil olandan vazgeçmeden, ben-cil olanın tadında, saçma ikilemlere kapılmadan, münazaracılığı bırakıp, ben-e yeni bir oluş olanağı sunabiliriz. bir evrensel süreklilik bilinciyle. bu sıfatı yalnızlığından kurtarmalıyız, mutluluğa yeni bir yol. belki bu ben kendine bunu yapamasa da, bu ben toplumun başka bir anında ki ben olanların bunu yapabilmesi için bir olanak yaratabilir. bu da benin ben olarak yeni tekrar doğaya-doğala dönen oluşu olur.
başa, sıfata döndüğüme göre burada bitsin yazı- (ölü-diri ikileminin yanına bir işaret kayarak. )
bitimin bitimi-
…
başkaldırım oldu
arayışım fail meçhul yetişkinliğimi
kim bilir hangi kör kuyuda,
hangi vinçte asılı kaldı.
farslı mülteci istanbulun yitik bir kaldırımında bir sayfa bulur yerde ıslak yırtık,
“faili meçhul birey: toplumun bir anına adanmış hayat.
insanın en büyük karmaşası; kendiyle-ben-le yüzleşememek
noktalı virgülle ayrılması benliğin vücuttan
mekanik beyine ve harakete dönüştürülmesi
(ezberletilen ritüeller, davranış kalıplarıyla)”
…
K:A
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder